Stresin Hayatımızdaki Etkileri

Venüs Topaloğlu

Mail: venustopaloglu@ogrenenaile.com.tr

Stres, vücut dengesini tehdit eden ya da öyle algılanan bir uyarı karşısında, ortaya çıkan durum olarak tanımlanmaktadır. Hayatımızın maalesef kaçınılmaz bir parçasıdır. Belirsiz bir zaman diliminde bu durumu yaşayabiliriz. Stres faktörlerini ortadan kaldırmak mümkün olmadığında stresle başa çıkmayı öğrenebiliriz. Bu beceriye sahip olduğumuzda daha sağlıklı tepkiler verebiliriz.
Peki, stres olduğumuzda vücudumuzda neler oluyor? Örnekleyecek olursak; stresi, vücudumuzun dengesini bozmaya çalışan bir mikrop gibi düşünebiliriz. Yolunda gitmeyen bir şey olduğunda her zaman vücudumuz, bizi korumaya çalışacak ve bu mikroba karşı tepki oluşturacaktır. Bu farklı durumu beynimiz fark ettiğinde vücudumuza uyarılar göndermeye başlar. Bu durumda merkezi sinir sistemi ve endokrin sistemi birlikte çalışmaya başlarlar. Beyin endokrin sistemini uyarır, endokrin sistemi ise beyine yanıtlar göndermektedir. Bu işlemin sonucunda vücudumuzda birçok değişim gözlenmektedir: Kalp çarpıntısı, kaslarda gerilme, nefes alıp verişte hızlanma, bulantı, baş dönmesi, yalnız kalma isteği, yetersizlik hissi, ani sinirlenme bu değişimlere örnek gösterilebilir. Bu saydıklarım fizyolojik kısa süreli tepkilerdir, eğer stres uzun bir süre boyunca devam ederse; uyku problemleri, yeme bozukluğu, kaygı belirtisi olan davranışlar (tırnak yeme, saç yolma gibi), her hangi bir işi bitirememe, unutkanlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Stres özneldir. Kalabalık karşısında eğitim verecek bir konuşmacı düşünelim. Bu konuşmacı kalabalığa karşı sunum yapacağı için strese girer ve öncesindeki gece uyuyamaz. Bir diğer konuşmacı ise; aynı şartlar altında deliksiz bir uyku uyur ve çok rahat bir şekilde eğitimini tamamlar. Özetlemek gerekirse stresi sadece yaşayan anlayabilir. Stresli mi veya yaşadığı stresin ne kadar şiddetli olduğunu kişi kendisi bilebilir. Hepimizin olayı farklı deneyimlediği ve farklı anlam yüklediği aşikâr.
Peki, stres anında ne yapmalısınız; kalbiniz hızlıca atıyor, nefes almakta zorlanıyorsunuz bu durumu nasıl denetim altına alabilirsiniz? Neden strese giriyorsunuz? Bir bakalım.
Bu soruları, kendinize ayırdığınız bir zamanda veya güzel bir yürüyüşe çıktığınızda cevaplayın ve üzerine biraz düşünün. Her akşam uyumadan önce gününüzü düşünün ne kadar çok şey başardığınızın farkına varın ve şükredin. Yaşadığınız olumsuz deneyimlerin farkında olun ve nasıl olumlu hale getirebilirsiniz, sorusuna çözümler üretin ve kendinize ürettiğiniz çözümleri başarabilmek için hedefler koyun.
Keşke yazıldığı kadar kolay olsa diye düşünüyor olabilirsiniz, belki endişeli hissediyorsunuz belki de umutsuzsunuz, inanın hayatımızı değiştirmek bizim elimizde. Küçük bir farkındalığın hayatınızda neleri değiştireceğine inanamayacaksınız. Her şeyi denediğinizi ama sonuç alamadığınızı düşünüyor, bunalmış ve çaresiz hissediyorsanız veya hayatınızdaki stresle başa çıkabilmek için alkol ve benzeri madde kullanıyorsanız ara ara kendinize zarar verme düşünceleriniz var ise; uzmanlarımızdan yardım almanızı öneririm.